Politički ciljevi. Završetkom hladnog rata, Vijeće Evrope se nametnulo kao glavni politički forum za trajni dijalog i saradnju sa zemljama istočne i srednje Evrope, koje su izabrale demokratski oblik upravljanja državom. Novi politički ciljevi Vijeća Evrope postavljeni su na prvom sastanku na vrhu, održanom u oktobru 1993. godine u Beču. Šefovi država i vlada zemalja članica tom su prilikom utvrdili ulogu Vijeća Evrope, kao čuvara demokratske sigurnosti, zasnovane na ljudskim pravima, demokratiji i vladavini prava. Istovremeno su utvrđena zajednička načela u cilju zaštite manjina, aktivne podrške procesu demokratske tranzicije i dogovoreno je jačanje mehanizma posmatranja ispunjavanja preuzetih obaveza u zemljama članicama.
Novi prioriteti saradnje određeni su na Drugom sastanku na vrhu šefova država održanom u oktobru 1997. godine u Strasbourgu gdje je utvrđen akcijski plan kako bi se osnažio rad Vijeća Evrope na četiri polja: demokratija i ljudska prava, socijalna kohezija, zaštita sigurnosti građana i demokratskih vrijednosti, te kulturna raznolikost.
U cilju unapređenja zaštite ljudskih prava i ubrzavanja dotadašnje procedure osnovana su dva organa, Komisija i tek onda Sud za ljudska prava koji je povremeno zasjedao. Dogovoreno je osnivanje jedinstvenog stalnog Evropskog suda za ljudska prava, koji je počeo s djelovanjem 4. novembra1998. godine.
Motivirano potrebom učvršćivanja jedinstva Evrope bez crta podjele, određivanja budućeg mjesta Vijeća Evrope u novoj evropskoj institucionalnoj arhitekturi (nakon proširenja Evropske unije na 25 članica), te definiranja saradnje VE sa drugim međunarodnim i evropskim organizacijama (EU, OESS), Vijeće Evrope održalo je svoj Treći sastanak na vrhu u maju 2005. godine u Waršawi. Potvrđena su osnovna područja djelovanja Vijeća Evrope: unapređenja zajedničkih temeljnih vrijednosti (ljudska prava, demokratija i vladavina prava), jačanje sigurnosti građana Evrope, izgradnja humanije Evrope bez podjela i podsticanje saradnje sa drugim međunarodnim i evropskim organizacijama i institucijama. Otvorena je mogućnost šire reforme Evropskog suda za ljudska prava (imenovanjem "grupe mudraca" za pripremu strategije reforme). Također, odlučeno je da se osnuje Forum za budućnost demokratije sa zadatkom jačanja demokratije, političkih sloboda i sudjelovanja građana.
Glavni ciljevi Vijeća Evrope:
- zaštita ljudskih prava, pluralistička demokratija i vladavina prava,
- unapređenje svijesti o evropskom kulturnom identitetu i podsticanje njegova razvoja i raznolikosti,
- traženje rješenja za probleme sa kojima se suočava evropsko društvo (manjine, ksenofobija, netrpeljivost, zaštita okoliša, kloniranje, sida, droga, organizirani kriminal itd.) i
- razvoj demokratske stabilnosti u Evropi kroz pomoć političkim, zakonodavnim i ustavnim reformama.
Osim unapređenja tih osnovnih načela, Vijeće Evrope je vrlo aktivno i u zaštiti zajedničke evropske kulturne baštine. Zahvaljujući svojim aktivnostima u proteklih 56 godina VE je uspjelo da se nametne kao vodeća evropska i međunarodna organizacija za koordinaciju politika zemalja članica u oblastima prava i pravnog sistema, ljudskih prava, zaštite kulturnog naslijeđa, obrazovanja, sporta i lokalnih vlasti. Djeluje, također, kao forum koji proučava i traži rješenja za čitav niz aktualnih društvenih problema kao što su npr. socijalna isključenost, rasna, nacionalna i druga netrpeljivost, društvena integracija migranata, opasnosti za pravo privatnosti koje donosi upotreba novih tehnologija, bioetička pitanja, terorizam, trgovina drogom i drugi savremeni problemi evropskih društava.
Evropska Konvencija o ljudskim pravima i temeljnim slobodama je osnovni dokument svih dosadašnjih aktivnosti Vijeća Evrope. Potpisana je 4. novembra 1950. godine u Rimu i prvi je međunarodni pravni instrument koji se bavi zaštitom ljudskih prava.